1. Gymleraren als dealers.... van gelukshormonen!

Iedereen wil zich gelukkig voelen; gelukshormonen helpen daarbij. Een klassensituatie geeft helaas niet iedereen een veilig of gelukkig gevoel. Door op een juiste manier gebruik te maken van gelukshormonen en stresshormonen af te laten nemen, kunnen leerlingen zich veiliger en gelukkiger voelen op school, waardoor hun zelfvertrouwen wordt vergroot. Drie docenten lichamelijke opvoeding van De Berkenschutse, Rik Ruremonde, Joost Cuijpers en Jasper Leuverink bekijken schoolaanwezigheid vanuit een biochemische invalshoek.

Jasper: “Veel van ons gedrag en gevoelens worden door hormonen aangestuurd. Als je ergens trots op bent, als je vermoeid bent, als je maar door wilt gaan, of als je angstig bent, het komt allemaal door hormonen dat je je zo voelt.” De gymles is een ideale les om gelukshormonen – endorfine, dopamine, serotonine en oxytocine - te doen toenemen en stresshormonen te doen afnemen.

Aanraking

Iedere leerling heeft een eigen geschiedenis. Veel van hen zijn gepest of achtergesteld op hun oude scholen. Door lichamelijk contact en nabijheid voelen leerlingen zich sneller veilig. Maar kinderen met autisme hebben meer moeite met lichamelijk contact. Rik: “Er zijn veel vormen van lichamelijk contact en de leerling moet daarin altijd zelf de regie hebben. Het is aan ons om leerlingen- in kleine stappen – deel kunnen laten nemen aan de les, zonder daarbij veel stress te ervaren.”

Bewegen is leuk

Volgens Joost vindt ieder kind in principe bewegen leuk. “Bij sommige kinderen is dat geblokkeerd geraakt. Wij zijn gaan kijken hoe we het kind terug kunnen krijgen naar een situatie waarin hij lekker aan het bewegen is.” Het begint met het opbouwen van een relatie met de leerling, iets dat sneller gaat als er fysieke interactie is. Jasper: “Ik geloof dat bijna niemand fysiek contact echt vervelend vindt. Een boks is voor de een voldoende; een ander wil graag een knuffel.” Rik vertelt dat sommige leerlingen op de rem trappen als ze bijvoorbeeld judo gaan doen. “Dan komen er meteen stresshormonen vrij en dat is het laatste wat we willen. In zo’n geval beginnen we met de meest eenvoudige spelletjes waarbij nauwelijks fysiek contact is. Gaandeweg bouwen we dat op tot stoeivormen. En we houden rekening met individuele leerlingen, want de een heeft meer tijd nodig dan de ander.”

Succesbeleving

Volgens de drie docenten werkt niets zo goed als gelukshormonen. Als leerlingen een doelpunt scoren en juichen, komen die gelukshormonen automatisch vrij. “Maar ook als ze geen doelpunt scoren, maar een compliment krijgen voor hun bijdrage, lopen ze nog met een brede glimlach de gymzaal uit. Bij ons mag iedereen meedoen. Door oefeningen zo in te richten dat de leerling altijd een succcesbeleving heeft, geef je ze meer zelfvertrouwen. En als je goed gedrag en positieve dingen kunt blijven benoemen, creëer je geluksmomentjes waarmee je leerlingen in school houdt.”

Het is niet zo dat gelukshormonen alleen worden gegenereerd tijdens de gymles. “Je kunt het breder trekken en vertalen naar andere soorten lessen, want het draait om de kracht van de aanraking en de beleving van succes. Denk maar aan een hand geven, een high-five als iets is gelukt, een compliment krijgen of dingen op een to-do lijstje afvinken. Geheid dat dat een glimlach oplevert en een gevoel van welbehagen. En dat is voor de leerlingen de basis om graag naar school te gaan.”